سرمایه گذاری خطرپذیر چیست؟ فرایند جذب سرمایه

اگر به دنبال راه‌اندازی استارتاپ هستید، احتمالا با مفهوم سرمایه گذاری خطرپذیر آشنا هستید. این نوع سرمایه گذاری یکی از راه‌های تامین سرمایه کسب و کار است که مورد توجه بسیاری از استارتاپ‌ها و علاقه‌مندان راه اندازی کسب و کار است. سرمایه‌گذاران خطرپذیر افراد یا شرکت‌هایی هستند که در مراحل اولیه راه‌اندازی یک پروژه، سرمایه‌ای را در اختیار صاحبان آن قرار می‌دهند و در عوض سهامی از شرکت را دریافت می‌کنند. این سرمایه‌گذاران به دنبال پروژه‌هایی هستند که پتانسیل رشد و سود بالایی داشته باشند و می‌توانند بازدهی بالایی را برای سرمایه‌گذاران ایجاد کنند. در این مطلب از کسبویار با سرمایه گذاری خطرپذیر و مراحل آن آشنا می شویم.

سرمایه گذاری خطرپذیر چیست؟

سرمایه گذاری خطرپذیر یا Venture Capital (به اختصار VC) نوعی از سرمایه گذاری است که افراد یا شرکت‌ها برای به‌دست آوردن سودهای بیشتر و کلان‌تر، در پروژه‌های تازه تاسیس یا نوپا اقدام به سرمایه گذاری می‌کنند. این سرمایه گذاری معمولا برای شرکت‌هایی با پتانسیل رشد بالا یا شرکت‌هایی که به سرعت در حال رشد و گسترش هستند، انجام می‌شود. از آنجایی که این نوع سرمایه گذاری دارای ریسک بالایی است، به آن سرمایه گذاری خطرپذیر می‌گویند. سرمایه گذاران خطرپذیر معمولا تبدیل به سهامداران اصلی این شرکت‌ها می‌شوند و در تصمیمات شرکت مشارکت می‌کنند.

سرمایه گذاری خطرپذیر یک مفهوم جدید نیست و ریشه‌های آن به قرن نوزدهم برمی‌گردد. اما اوج این نوع سرمایه گذاری را می‌توان در دهه‌های اخیر مشاهده کرد. برخی از شرکت‌های بزرگ و موفق امروزی مانند اپل، گوگل، فیس‌بوک، اوبر، و آمازون از سرمایه گذاری خطرپذیر بهره‌مند شده‌اند و با استفاده از آن توانسته‌اند ایده‌های نوآورانه خود را به واقعیت تبدیل کنند.

چرا سرمایه‌گذاران خطرپذیر مهم هستند؟

سرمایه‌گذاران خطرپذیر یکی از عوامل مهم در ایجاد و توسعه استارتاپ‌ها و نوآوری‌ها هستند. این سرمایه‌گذاران با ارائه سرمایه، دانش، تجربه، شبکه، و حمایت به شرکت‌های نوپا کمک می‌کنند تا بتوانند چالش‌های موجود را پشت سر بگذارند و به موفقیت برسند. سرمایه‌گذاران خطرپذیر نه تنها به صورت مالی، بلکه به صورت راهنمایی، مشاوره، و همراهی با شرکت‌های سرمایه گذاری شده خود ارتباط برقرار می‌کنند و به آن‌ها کمک می‌کنند تا استراتژی‌های مناسب را برای رشد و توسعه پیاده‌سازی کنند. سرمایه‌گذاران خطرپذیر همچنین با ایجاد ارتباط بین شرکت‌های سرمایه گذاری شده خود و سایر شرکت‌ها، مشتریان، تأمین‌کنندگان، و سرمایه‌گذاران، بازار و فرصت‌های جدید را برای آن‌ها فراهم می‌کنند. سرمایه‌گذاران خطرپذیر در نهایت با ایجاد ارزش افزوده برای شرکت‌های سرمایه گذاری شده خود، اقتصاد و جامعه را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند.

صندوق سرمایه گذاری خطرپذیر چیست؟

صندوق‌های سرمایه گذاری خطرپذیر (VCF) نوعی نهاد مالی هستند که به طور تخصصی در تامین مالی پروژه‌های با ریسک بالا فعالیت می‌کنند. این پروژه‌ها معمولاً مربوط به استارتاپ‌ها و کسب و کارهای نوپا و نوآورانه هستند که پتانسیل رشد و سودآوری در طولانی‌مدت را دارند. صندوق‌های سرمایه گذاری خطرپذیر از شرکت‌ها، مؤسسات، صندوق‌ها و سرمایه‌داران حقیقی سرمایه جمع‌آوری کرده و آن را در ازای دریافت سهام یا سود مشارکتی در پروژه‌های انتخابی سرمایه گذاری می‌کنند. این نوع سرمایه گذاری با ریسک بالا و احتمال شکست زیاد همراه است، اما در صورت موفقیت پروژه، بازدهی بسیار بالایی نیز دارد.

فرایند انجام سرمایه گذاری خطرپذیر

سرمایه‌گذاران خطرپذیر به صورت گروهی یا تنها فعالیت می‌کنند. این سرمایه‌گذاران معمولا از طریق صندوق‌های سرمایه گذاری خطرپذیر، بر روی پروژه های مختلف سرمایه گذاری می‌کنند. به طور کلی فرایند جذب و انجام سرمایه گذاری خطرپذیر به شرح زیر است:

مرحله اول: ایده

در این مرحله، صاحبان استارتاپ یک ایده نوآورانه و قابل اجرا دارند که می‌خواهند آن را تبدیل به یک محصول یا خدمت کنند. این ایده باید مشکلی را حل کند یا نیازی را برآورده کند که بازار موجود نتوانسته است به آن پاسخ دهد. این ایده همچنین باید دارای مزیت رقابتی و پتانسیل رشد بالایی باشد.

مرحله دوم: طرح کسب و کار

در این مرحله از سرمایه گذاری فرشته، صاحبان استارتاپ یک طرح کسب و کار یا بیزینس پلن تهیه می‌کنند که در آن اهداف، استراتژی‌ها، بودجه، بازار، مشتریان، رقبا، تیم و ریسک‌های پروژه را شرح می‌دهند. این طرح کسب و کار باید قابل فهم، جذاب، و قانع‌کننده باشد تا بتواند نظر سرمایه‌گذاران را به خود جلب کند. سرمایه‌گذاران فرشته پس از بررسی دقیق طرح کسب و کار، تصمیم می‌گیرند که آیا در استارتاپ شما سرمایه گذاری کنند یا خیر.

مرحله سوم: جذب سرمایه‌گذار

در این مرحله، صاحبان پروژه یا استارتاپ به دنبال سرمایه‌گذاران خطرپذیری که برای آن‌ها سرمایه لازم را برای اجرای پروژه را فراهم کنند می‌گردند. این سرمایه‌گذاران از طریق شبکه‌های اجتماعی، رویدادهای کارآفرینی، معرفی‌ها فعالان حوزه کسب و کار، شبکه های ارتباطی کسب و کار و سایت‌های اینترنتی پیدا می‌شوند. بعد از ارتباط با سرمایه گذاران، صاحبان استارتاپ باید طرح کسب و کار خود را به آنها ارائه دهند و از آن‌ها درخواست سرمایه کنند. این مرحله معمولا زمان‌بر و دشوار است و نیاز به تلاش و پیگیری زیاد دارد.

مرحله چهارم: ارزیابی و مذاکره

یکی از مهم ترین مراحل سرمایه گذاری خطر پذیر ارزیابی و مذاکره در مورد پروژه است. در این مرحله از سرمایه گذاری خطرپذیر پروژه یا استارتاپ از نظر فنی، مالی، سودآوری و قانونی بررسی شده و ارزش آن را تعیین می‌شود. سرمایه‌گذاران خطرپذیر همچنین با صاحبان پروژه یا استارتاپ در مورد شرایط و جزئیات سرمایه گذاری مذاکره می‌کنند. این مذاکره معمولا در رابطه با میزان سرمایه، سهم سرمایه‌گذار، حقوق و مزایا، مسئولیت‌ها و تعهدات است. این مرحله به صورت کتبی و با امضای یک قرارداد انجام می‌شود.

مرحله پنجم: انجام سرمایه گذاری

در این مرحله از سرمایه گذاری خطر پذیر، سرمایه‌گذاران سرمایه مورد نیاز را به صاحبان پروژه یا استارتاپ پرداخت می‌کنند و در عوض بخشی از سهام شرکت را دریافت می‌کنند. این سرمایه معمولا به صورت یک‌جا یا مرحله‌ای پرداخت می‌شود. سرمایه‌گذاران خطرپذیر در این مرحله نقشی فعال در شرکت دارند و می‌توانند در تصمیم‌گیری‌ها، استخدام نیروها و تعیین راهبرد‌های شرکت مشارکت کنند.

مرحله ششم: خروج از پروژه

در این مرحله، سرمایه‌گذاران خطرپذیر از پروژه یا استارتاپ خارج می‌شوند و سود حاصل از سرمایه گذاری خود را دریافت می‌کنند. این خروج می‌تواند به چند روش انجام شود. روش‌های متداول خروج از سرمایه گذاری خطر پذیر عبارتند از: فروش سهام به شرکت‌های بزرگتر یا سایر سرمایه‌گذاران، عرضه اولیه سهام در بازار سرمایه، خرید سهام توسط شرکت سرمایه گذاری شده، یا تسویه شرکت. این مرحله معمولا پس از چند سال از سرمایه گذاری انجام می‌شود و بازدهی آن بستگی به موفقیت یا شکست پروژه یا استارتاپ دارد.

چه حوزه‌هایی مورد توجه سرمایه‌گذاران خطرپذیر هستند؟

سرمایه‌گذاران خطرپذیر به دنبال پروژه‌هایی هستند که دارای رشد و سودآوری بالایی باشند. این پروژه‌ها معمولا در حوزه‌هایی هستند که نوآوری، تکنولوژی و تغییرات سریع را شامل می‌شوند. بر اساس آمارهای منتشر شده، چهار حوزه اصلی که سرمایه‌گذاران خطرپذیر بیشتر روی آن‌ها تمرکز دارند عبارتند از:

• فناوری اطلاعات: این حوزه شامل پروژه‌هایی است که به توسعه نرم‌افزار، سخت‌افزار، اینترنت، هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، و غیره مربوط می‌شود. این حوزه یکی از پرسودترین و پررشدترین حوزه‌ها برای سرمایه گذاری خطرپذیر است و بسیاری از شرکت‌های بزرگ و معروف در این حوزه فعال هستند.
• بیوتکنولوژی: این حوزه شامل پروژه‌هایی است که به توسعه دارو، واکسن، تشخیص، درمان و بهبود سلامت انسان و حیوان مربوط می‌شود. این حوزه یکی از پیشرفته‌ترین و پرچالش‌ترین حوزه‌ها برای سرمایه گذاری خطرپذیر است و نیاز به سرمایه گذاری زیاد، تحقیق و توسعه فراوان و مجوزهای قانونی دارد. اما در صورت موفقیت، این حوزه می‌تواند بازدهی بسیار بالایی را برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند.
• انرژی: این حوزه شامل پروژه‌هایی است که به تولید، انتقال، ذخیره‌سازی، و مصرف انرژی مربوط می‌شود. حوزه انرژی یکی از مهم‌ترین و مورد نیازترین حوزه‌ها برای سرمایه گذاری خطرپذیر است و در آن تمرکز بر روی راه‌حل‌هایی است که بتوانند انرژی را به صورت پایدار، امن و ارزان تأمین کنند. این حوزه پروژه‌هایی در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر، هسته‌ای، هیدروژنی و غیره را شامل می شود.
• رمزارزها: این حوزه شامل پروژه هایی مانند توسعه ارزهای دیجیتال، بلاکچین و فناوری‌های مرتبط است. رمز ارزها یا ارزهای دیجیتال جزو جدیدترین و پرسودترین حوزه‌ها برای سرمایه گذاری خطرپذیر هستند و توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرده‌اند. بازار رمز ارزها با رشد و نوسان بالایی همراه است و به شدت تحت تاثیر بازارهای مالی و اقتصادی جهان قرار دارد.

سرمایه گذار های خطر پذیر ایران

چنانچه قصد دارید که از این روش تامین مالی برای رشد کسب و کار خود استفاده کنید. بهتر است که در مورد شرکت هایی که این نوع سرمایه گذاری را انجام می دهند تحقیق کنید. در کشور ما شرکت‌های بزرگی هستند که در این زمینه فعالیت می کنند. ما در مقاله لیست سرمایه گذار های خطر پذیر ایران اطلاعات این شرکت‌ها را گردآوری کرده ایم. پیشنهاد می کنیم این لیست را بررسی کنید.