اخذ پروانه کسب | راهنمای دریافت جواز کسب در سال 1402

دریافت جواز کسب یکی از موارد ضروری برای شروع یک کسب و کار است. هر کسب و کاری که قصد دارید در یک شهر به صورت قانونی راه اندازی کرده و با آن فعالیت کنید، نیاز به دریافت جواز کسب دارد. این جواز تأیید می‌کند که فعالیت کسب و کار شما با قوانین و مقررات مربوط به صنعت و محل فعالیتتان سازگار است. برای دریافت این جواز، شما باید مراحل مشخصی را طی کنید و مدارک لازم جهت اخذ مجوز را آماده کرده و ارائه دهید. در این مقاله از کسبویار، به بررسی مراحل و مدارک مورد نیاز برای دریافت جواز کسب خواهیم پرداخت. همچنین، توضیحاتی درباره اهمیت این جواز و هزینه آن ارائه می‌دهیم.

 جواز کسب چیست؟

جواز کسب که با عناوین پروانه کسب و مجوز کسب و کار نیز شناخته می‌شود، یک مجوز قانونی است که به یک کسب و کار، حق راه اندازی و فعالیت را می‌دهد. در واقع، این جواز به شما اجازه می‌دهد که کسب و کار خود را با رعایت قوانین و مقررات مربوطه از طریق دولت یا مراجع مربوطه ثبت کنید.

جواز کسب به شما اطمینان می‌دهد که فعالیت تجاری شما با قوانین و مقررات مربوط به صنعت و محل فعالیتتان سازگار است. همچنین، با دریافت این جواز، می‌توانید از خدمات مختلف دولتی مانند اخذ وام، مجوز و یا ارائه خدمات به دولت بهره‌مند شوید.

دریافت جواز کسب الزامی است و بدون آن، شما نمی‌توانید فعالیت تجاری خود را شروع کنید. اگر کسب و کاری بدون اخذ جواز کسب به فعالیت خود ادامه دهد، در این صورت ممکن است از بسیاری از خدمات دولتی محروم شده و مشکلاتی در مورد قانونی بودن آن فعالیت تجاری به وجود آید.

اهمیت دریافت جواز کسب

دریافت جواز کسب برای هر کسب و کاری مهم و الزامی است. در ادامه به برخی از اهمیت‌های اخذ جواز کسب می‌پردازیم:

۱. رعایت قوانین و مقررات: دریافت جواز کسب به شما اطمینان می‌دهد که فعالیت تجاری شما با قوانین و مقررات مربوطه سازگار است و شما در حال رعایت قوانین و مقررات مربوط به کسب و کار خود هستید.

۲. اعتماد مشتریان: دریافت جواز کسب سبب جلب اعتماد مشتریان نسبت به کسب و کار شما می‌شود. زیرا این جواز به آنها نشان می‌دهد که شما یک کسب و کار قانونی و معتبر هستید و در حال رعایت قوانین و مقررات مربوط به کسب و کار خودتان هستید.

۳. دسترسی به خدمات دولتی: با دریافت جواز کسب، شما می‌توانید از خدمات دولتی مختلف مانند اخذ وام، بهره‌مند شوید.

۴. رشد کسب و کار: دریافت جواز کسب به شما اجازه می‌دهد که به طور قانونی و رسمی فعالیت داشته باشید. این به شما امکان می‌دهد که به طور مستمر و بدون نگرانی‌های حقوقی، کسب و کار خود را توسعه داده و به رشد و پیشرفت آن بپردازید.

اخذ جواز کسب برای هر کسب و کاری اهمیت دارد و از نظر حقوقی، مالی و رسمی بسیار مهم است. به همین دلیل، توصیه می‌شود که قبل از شروع هرگونه فعالیت تجاری، حتماً جواز کسب مربوطه را اخذ کرده و با رعایت قوانین و مقررات، فعالیت خود را آغاز کنید.

انواع پروانه کسب

پروانه کسب دو نوع است، موقت و دائم. در ادامه به تعریف هر یک از انواع جواز کسب می‌پردازیم.

1- پروانه کسب موقت

پروانه کسب موقت یکی از انواع پروانه کسب یا مجوز کسب و کار است که مدت اعتبار آن یک سال است. پس از پایان اعتبار این مجوز، دارنده پروانه کسب موظف است تا سی روز نسبت به اخذ پروانه کسب دائم اقدام نماید. اگر در این مدت، دارنده مجوز نتواند پروانه کسب دائم را اخذ کند، پروانه کسب او باطل شده و مشکلات قانونی مختلفی برای وی ایجاد خواهد شد.

2- پروانه کسب دائم

این نوع پروانه کسب بر خلاف تصور اکثر افراد، ۵ سال اعتبار دارد و پس از پایان این مدت، دارنده مجوز باید پروانه کسب خود را تمدید نماید. عدم تمدید پروانه منجر به باطل شدن مجوز شده و مشکلات قانونی مختلفی را برای کسب و کار ایجاد خواهد کرد.

انواع جواز کسب

در دسته بندی دیگری پروانه کسب یا جواز کسب برحسب نوع فعالیت به 4 نوع مختلف تقسم می شود در اسادامه به بررسی هر یک می پردازیم.

جواز کسب توزیعی

جواز کسب توزیعی یک مجوز رسمی است که به کسب و کارهایی که در زمینه توزیع و فروش اقلام مصرفی فعالیت می‌کنند، اعطا می‌شود. این اقلام مصرفی می‌توانند شامل پوشاک، لوازم آرایش، لوازم خانگی، لوازم الکترونیکی و سایر محصولات مشابه باشند. جواز کسب توزیعی به کسب و کارها اجازه می‌دهد تا محصولات را از تولیدکنندگان یا عرضه‌کنندگان خریداری کرده و سپس به مشتریان خود عرضه نمایند.

جواز کسب تولیدی

جواز کسب تولیدی یک مجوز رسمی است که به کسب و کارهایی که در زمینه تولید و تهیه محصولات فعالیت می‌کنند، اعطا می‌شود. این کسب و کارها به منظور تولید و فروش محصولاتی مانند شیرینی، نان، محصولات پلاستیکی، محصولات فلزی، پوشاک و سایر محصولات مشابه نیاز به جواز کسب تولیدی دارند.

جواز کسب فنی

جواز کسب فنی یک مجوز رسمی است که برای کسب و کارهایی صادر می‌شود که در زمینه تعمیر وسایل و ابزار فنی و الکتریکی فعالیت می‌کنند. برای دریافت جواز کسب فنی، باید مدارک و مجوزهای فنی و حرفه ای مرتبط با کسب و کار مورد نظر را دریافت کنید. برای مثال، برای دریافت جواز کسب تعمیرگاه خودرو، شما باید دارای مجوز تعمیر خودرو و مدارک مرتبط با آموزش و تجربه تعمیر و خدمات خودرو باشید. این جواز نشان می‌دهد که شما دارای مهارت‌های فنی و تخصصی لازم برای انجام کارهای تعمیری و خدمات فنی هستید.

جواز کسب خدماتی

جواز کسب خدماتی یکی از انواع جواز کسب است که برای کسب و کارهایی صادر می‌شود که به جای ارائه کالا، خدماتی ارائه می‌دهند. مشاغل خدماتی مانند آرایشگاه‌ها، سالن‌های زیبایی، کافی‌نت‌ها، خدمات تعمیر و نگهداری، خدمات حمل و نقل، خدمات حسابداری و مالی، خدمات مشاوره و سایر کسب و کارهای مشابه، برای راه‌اندازی قانونی کسب و کار خود نیاز به جواز کسب خدماتی دارند.

شرایط گرفتن جواز کسب

برای اخذ پروانه کسب یا جواز کسب، باید ابتدا با شرایط دریافت و ثبت نام پروانه کسب آشنا شوید. متقاضیان باید شرایطی را رعایت کنند که به شرح زیر است:

• تابعیت کشور ایران (اتباع خارجی باید از وزارت کار و امور اجتماعی، پروانه کار دریافت نموده و از وزارت کشور هم پروانه اقامت معتبر داشته باشند.)
• متقاضیان شهر تهران باید مدارکی مبنی بر سکونت خود به مدت ۵ سال در تهران را ارائه بدهند.
• برخورداری از سند مالکیت یا اجاره نامه رسمی.
• برخورداری از سواد خواندن و نوشتن (افرادی که دارای سن بیشتر از ۴۵ سال باشند معاف می‌باشند.)
• با توجه به ماده ۱۲ قانون نظام صنفی کشور، تمام افراد صنفی باید قبل از تاسیس واحد صنفی یا فعالیت حرفه‌ای، جواز کسب دریافت کنند.

در طی این مراحل، باید به دقت تمام مدارک مورد نیاز را جمع آوری و به مراجع مربوطه ارائه دهید. همچنین، باید به شرایط و مقررات مربوط به صنعت خود توجه کرده و به دقت رعایت کنید. با دریافت جواز کسب، می‌توانید به طور رسمی و قانونی فعالیت کسب و کار خود را آغاز کنید و از خدمات دولتی مانند اخذ وام بهره‌مند شوید.

تبصره 1: حذفی

تبصره 2: تمامی دستگاه‌هایی که اتحادیه‌ها جهت صدور جواز کسب از آن‌ها استعلام می‌نمایند، موظف به اعلام نظر قطعی و نهایی خود تا حداکثر ۱۵ روز پس از تاریخ استعلام اتحادیه می‌باشند. عدم اعلام نظر در مدت زمان مشخص شده، به معنای موافقت دستگاه مربوطه است.

تبصره 3: افراد واجد شرایط قانونی می‌توانند با معرفی مستقیم برای یک یا چند محل کسب خود، جواز کسب دریافت نمایند. این موضوع به دلیل آیین‌نامه ماده ۱۲ امکان‌پذیر است.

تبصره 4: در صورتی که چند نفر به صورت مشترک در حال اداره یک محل کسب باشند، مسئولیت محل کسب بر عهده تمامی افراد حاضر می‌باشد.

تبصره 5: در صورتی که واحد صنفی بیش از ۶ ماه دارای فعالیت نباشد، یا بدون اطلاع اتحادیه محل کسب یا نوع فعالیت خود را تغییر دهد، یا محل صنفی خود را که دارای جواز کسب می‌باشد به فرد دیگری واگذار کند، اتحادیه می‌بایست یک اخطار ۱۵ روزه به واحد صنفی ارائه نموده و پس از آن جواز کسب شخص را باطل کند.

متراژ مغازه برای دریافت پروانه کسب

یکی از قوانین اصلی و ابتدایی برای دریافت جواز کسب مغازه‌ها و حرفه‌های مختلف، داشتن فضای اداری یا تجاری مناسب برای آغاز کسب و کار است. این مقررات در قوانین اتحادیه‌ها و درگاه ملی مجوزهای کشوری (https://mojavez.ir) ذکر شده است. هر کسب و کار باید متناسب با نوع فعالیت خود، حداقل فضای مورد نیاز را داشته باشد تا بتواند به راحتی خدماتی را ارائه یا کالاها را خرید و فروش نماید و به نیازهای مشتریان خود پاسخگو باشد. حداقل متراژ مورد نیاز برای برخی از مشاغل پرتقاضا به شرح زیر است:

• آرایشگاه زنانه در تهران: برای هر رسته شغلی، ۱۲ متر
• آرایشگاه مردانه در تهران: برای هر رسته شغلی، ۹ متر
• فروشگاه پوشاک مردانه در تهران: ۱۲ متر
• املاک تهران: ۱۲ متر

شرایط گرفتن جواز کسب برای خانم ها

در شرایط کنونی کشور، یکی از قوانین موجود که راه اندازی کسب و کار را برای خانم‌ها سخت کرده است، این است که در برخی از مشاغل، خانم‌ها نمی‌توانند به تنهایی جواز کسب دریافت کنند. در واقع شرایط گرفتن جواز کسب بریا خانم ها سخت از آقایان است. مشاغل مذکور بر اساس معیارهایی همچون میزان ارتباط فرد شاغل با جامعه، میزان سختی کار، میزان حساسیت شغلی، مشاغل فنی و مهندسی و… انتخاب شده و کسب جواز آنها برای خانم‌ها دردسر دارد.

به عنوان مثال، دریافت جواز کسب در حوزه تولید پوشاک برای یک خانم به تنهایی ممکن نیست و باید حتماً یک مرد به عنوان مباشر معرفی شود. همچنین برای اخذ جواز مشاغلی مانند املاک، رستوران، فروش لوازم یدکی و…، حضور یک مرد برای اخذ پروانه کسب ضروری است.

باید به این نکته هم توجه داشت که در برخی از مشاغل مردانه، به هیچ وجه امکان ارائه جواز کسب به خانم‌ها وجود ندارد. به عنوان مثال برای مشاغلی مانند آرایشگاه‌های مردانه، سفره‌خانه، تعمیرگاه‌های خودرو، تولیدی‌های خاص، کارگاه‌های طلاسازی، خدمات تاسیسات برقی ساختمان، خدمات عمرانی، مصالح ساختمانی، عمده فروشی آهن‌پروفیل و ضایعات و…، جواز کسب به خانم‌ها داده نمی‌شود.

همانطور که گفته شد، حضور یک آقا به عنوان مباشر در کنار خانم برای کسب جواز ضروری است. در این صورت لازم است مدارک مورد نیاز دریافت کارت مباشر فراهم شوند. این مدارک شامل فتوکپی تمام صفحات شناسنامه، فتوکپی کارت ملی، فتوکپی کارت پایان خدمت، فتوکپی آخرین مدرک تحصیلی، عکس پرسنلی اسکن شده، صفحه اول قرارداد مباشرت، گواهی تایید اداره نظارت بر اماکن، گواهی تایید صلاحیت فردی مباشر و پرداخت مبلغ مشخص شده از سوی اتحادیه است.

مراحل گرفتن جواز کسب

برای اخذ پروانه کسب، ابتدا لازم است مدارک مورد نیاز آماده شوند. پس از آماده‌سازی مدارک، باید مراحل اخذ مجوز کسب و کار را طی کنید. این مراحل شامل موارد زیر است:

• ارائه درخواست کتبی مبنی بر اخذ پروانه کسب به اتحادیه مربوطه.
• ثبت درخواست دریافت جواز کسب توسط واحد مربوطه و ارائه رسید درخواست به متقاضی.
• بررسی و کارشناسی کمیسیون بازرسی اتحادیه صنف مربوطه از مکان احداث واحد صنفی.
• بررسی درخواست متقاضی برای اخذ جواز کسب.

با طی کردن این مراحل، متقاضیان می‌توانند جواز کسب خود را دریافت کرده و به راحتی فعالیت‌های تجاری خود را آغاز کنند.

مدارک لازم برای جواز کسب

همانطور که گفته شد، برای اخذ مجوز کسب و کار، ابتدا باید مدارک مورد نیاز برای اخذ جواز را آماده کنید. برای دریافت جواز کسب، مدارک مورد نیاز عبارتند از:

1. 12 عدد عکس پرسنلی جدید شخص متقاضی

2. 12 عدد کپی عکس پرسنلی جدید شخص متقاضی

3. سند مالکیت یا اجاره‌نامه مکان کسب و کار.

4. کارت پایان خدمت شخص متقاضی یا معافیت از خدمت.

5. گواهی عدم سوء پیشینه متقاضی.

6. ارائه آخرین مدرک تحصیلی (متقاضی باید حداقل تحصیلات ابتدایی برای خواندن و نوشتن را داشته باشد).

9. گواهی عدم اعتیاد متقاضی.

10. ارائه رزومه کاری (رزومه باید شامل تمامی سوابق کاری متقاضی باشد).

11. مدارک مورد نیاز تشکیل پرونده یا اوراق پرداختی مالیات.

12. گواهی تایید و موافقت اداره نظارت بر اماکن عمومی نیروی انتظامی.

13. کارت معاینه پزشکی و صلاحیت بهداشتی.

14. مدارک تایید کننده صلاحیت‌های فنی شخص متقاضی در مشاغل خاصی که به مهارت‌های فنی نیاز دارند.

با ارائه این مدارک، می‌توانید جواز کسب خود را دریافت کرده و فعالیت‌های تجاری خود را آغاز کنید.

میزان اعتبار پروانه کسب و تمدید اعتبار آن

همانطور که پیش از این گفته شد، پروانه کسب به دو نوع موقت و دائم تقسیم می‌شود. پروانه‌های موقت مدت یک سال و پروانه‌های دائم مدت ۵ سال اعتبار دارند. پس از پایان اعتبار هر یک از این پروانه‌های کسب، دارنده جواز باید نسبت به تمدید اعتبار جواز اقدام نماید.

برای تمدید مجوز کسب و کار، متقاضی باید به سایت (www.iranianasnaf.ir) مراجعه کند. وی می‌تواند در این سایت درخواست تمدید مجوز خود را ثبت کند و کد رهگیری دریافت نماید.

جهت تمدید اعتبار، متقاضی باید نسبت به ارائه جواز کسب قبلی خود همراه با 6 قطعه عکس به سازمان مربوطه اقدام کند. دقت داشته باشید که پیش از ارائه درخواست تمدید مجوز کسب، باید از پرداخت مالیات و دارایی مربوط به دو سال قبل خود اطمینان حاصل کنید و مدارک لازم جهت اثبات این موضوع را به سازمان مربوطه ارائه نمایید.

هزینه گرفتن جواز کسب چقدر است؟

هزینه گرفتن جواز کسب از دولت ممکن است برای شخص متقاضی مشمول هزینه باشد. هزینه اخذ مجوز کسب و کار به نوع مجوز درخواستی بستگی دارد. با این حال به طور کلی باید حداقل چیزی بین 5,000,000 تا 20,000,000 ریال هزینه پرداخت کنید تا مجوز کسب به شما تعلق گیرد.

چه کسب و کارهایی که باید برای اخذ پروانه کسب اقدام نمایند؟

در پاسخ به این سوال باید بگوییم که هر کسب و کاری که قصد دارد فعالیت قانونی و بدون مشکل در ایران داشته باشد، باید دارای دریافت پروانه کسب باشد. بنابراین شما می‌توانید برای اخذ جواز کسب هر نوع شغلی اعم از فروشگاه پوشاک، املاک، آرایشگاه، خیاطی، کافی‌ نت گیم نت و…، اقدام نمایید.

سخن پایانی

در این مطلب به بررسی مجوز کسب و کار و اهمیت آن برای مشاغل پرداختیم. همچنین راهنمای جامعی برای اخذ جواز کسب ارائه دادیم. اگر شما نیز می‌خواهید کسب و کار خاصی را آغاز کنید و فعالیت قانونی و بدون مشکلی داشته باشید، می‌توانید از مطالب ارائه شده در این مقاله بهره‌مند شوید. دقت داشته باشید که عدم دریافت جواز کسب ممکن است برای فعالیت تجاری شما مشکلات قانونی متعددی را ایجاد کند، بنابراین توصیه می‌شود در اسرع وقت نسبت به اخذ یا تمدید پروانه کسب اقدام نمایید.